Bilim ve Teknoloji: PC ÇÖZÜMLERİ : Gerçekten Ne Kadar RAM'e İhtiyacınız Var ?

Merhaba;

Günümüzde bilgisayar yazılımları ve özellikle oyunlar büyük bir gelişme gösterdi. 80'li yıllarda hayataımıza giren ilk siyah beyaz ekranlı IBM bilgisayarlardan sonra renkli ekrana sahip Commodore ve Amiga bilgisayarlar, sonrasında ise günümüzün PC'lerinin ataları olan Windows işletim sistemli bilgisayarlar ile tanıştık. Bütün bu bilgisayarlar günümüze kadar donanımsal anlamda birçok değişikliğe uğrasa da değişmeyen tek bir şeye sahiptiler. O da RAM olarak adlandırılan belleklere sahip olmalarıydı. Peki tam olarak RAM nedir? Bu kavram oldukça karıştırılan ve yanlış anlaşılan bir şey. RAM kelime olarak "random access memory" yani rastgele erişilebilen bellek anlamına geliyor. RAM'ler de temel olarak sabit disklerimiz ve taşınabilir disklerimiz gibi birer depolama birimleri; fakat arada büyük bir fark bulunmakta. Sabit disklerimiz ve taşınabilir disklerimiz mekanik yapıya sahiptirler. Bir veriyi yazmak ve okumak için mekanik bileşenlerin işlem yapması gerekir. Bu da okuma ve yazma işlemlerinin belli bir hız limitine sahip olmasına neden olur. RAM'lerin çalışma mantığı içerisinde ise herhangi bir mekanik yapı yoktur; bu sebepten ötürü sabit disklere ve taşınabilir disklere göre çok daha yüksek hızlarda veri yazma ve okuma işlemleri yapılabilir. Bilgisayarımızda çalıştırdığımız oyunlar, yazılım, hizmet ve uygulamalar da komutlarımıza seri bir şekilde tepki verebilmek için anlık olarak veri yazıp veri okurlar. Eğer bu işlemler sabit diskten yapılsaydı her tıklamanızın veya verdiğiniz komutun cevabını alabilmeniz için bir süre beklemeniz gerekirdi. RAM'lerin sayesinde ise daha seri bir şekilde işlem yapabiliyoruz.

RAM Hakkındaki Yanlış Bilgiler

RAM'ler hakkında yanlış anlaşılan birkaç nokta bulunmakta. Bunlardan en yaygını sabit disklerin depolama alanlarının RAM kapasitesiyle karıştırılması. Sabit disklerin depolama alanları da GB cinsinden ifade edilebiliyor. Günümüzde RAM'ler de genel olarak GB cinsinden boyuta sahip olmaktalar. Bilgisayarınızdaki C: ve D: gibi sürücü kısayollarıyla işaret edilen sabit diskleriniz (harddisk) RAM'lerle kıyaslandığında çok daha yüksek kapasitelere sahipler. Terabaytlara çıkan sabit disk kapasitelerinin yanında RAM bellekler toplamda çok daha az kapasiteye sahipler. Günümüzde masaüstü bilgisayarlarda kullanılan anakartlar genel olarak en yüksek 32 GB RAM kapasitesini desteklemekteler.

RAM'ler ile ilgili olarak yanlış anlaşılan bir başka nokta da bu bellek türünün video bellekler ile karıştırılması. Bilgisayarınızda kullandığınız ekran kartları da kendi üzerlerinde kendilerine özel belleklere sahipler. Video RAM ya da video bellek olarak adlandırılan bu bellekler sadece ekran kartınız tarafından kullanılabiliyorlar ve normal RAM'lere göre daha yüksek frekanslara sahipler.

RAM'lerin sisteminizdeki işlevi hakkında sıkça karşılaşılan bir diğer yanlış anlaşılma da sadece RAM takviyesi yapmanın bir oyun veya uygulamanın perofrmansını gözle görülür derecede artıracağına inanılması. Unutulmamalıdır ki bilgisayarınızın performansı RAM, işlemci ve oyunlar söz konusu olduğunda da ekran kartının bir arada ürettiği işlem gücüne bağlıdır. Yani eğer işlemciniz veya ekran kartınız düşük özelliklere sahipse RAM tek başınıza sisteminizin kurtarıcısı olmayabilir.

Sisteminizdeki RAM'in kaç GB ya da kaç MB olduğunu öğrenebilmek ise oldukça kolay. Bu işi yapabilmek için dosya gezginini açın ve sol taraftaki kısayollardan "Bu bilgisayar" seçeğinin üzerine sağ tuşla tıklayın. Sonrasında açılan menüden "Özellikler" seçeneğini seçin:

Açılan pencerede işaretli alan içerisindeki bölüm sisteminizdeki RAM miktarını size gösterecektir:

Sistemimizdeki RAM miktarını öğrendikten sonra bilgisayarımızın ne kadar RAM'e ihtiyaç duyduğunu nasıl belirleyebiliriz? İşte bu konuda bilgisayarınızı kullanım amacınız ve alışkanlıklarınız ön plana çıkıyor.

Eğer Bilgisayarınızı sadece sosyal medya hesaplarınızı takip etmek, birkaç internet sitesine göz atmak veya Skype gibi anlık mesajlaşma, sesli ve görüntülü sohbet uygulamalarından yararlanmak için kullanıyorsanız muhtemelen çok yüksek miktarda RAM'e ihtiyacınız olmayacaktır. İnternet tarayıcılarınızda birkaç sekme açık olması ve aynı anda Skype gibi yazılımlar kullanmanız RAM üzerinde yüksek bir yük oluşturmayacağı için 2 GB ve üzeri RAM miktarı işinizi görecektir. Fakat aynı anda 10 ve üzeri sekmeyi açık tutuyorsanız, bir yandan video seyrediyor, bir yandan mesajlaşıyor ve farklı işlemler yapıyorsanız RAM tüketiminiz artacaktır ve buna bağlı olarak sisteminizde takılmalar ve yavaşlamalar yaşanacaktır. Eğer artan işlem sayısına bağlı olarak bu tür yavaşlama veya takılmalarla karşılaşıyorsanız RAM takviyesi yapmanızın zamanı gelmiştir.

Eğer güncel oyunları takip ediyorsanız ve yüksek kalitede oyun oynamak istiyorsanız RAM miktarı önemli olacaktır. Oyunlar için ne kadar RAM'e sahip olacağınızı belirlemek için en güvenilir yol oyunların resmi sistem gereksinimlerini takip etmektir. Günümüzde hemen hemen her oyun geliştiricisi yayınladıkları oyunların sistem gereksinimlerini oyunların çıkış tarihinden önce listelemekteler. Bu sistem gereksinimleri 2 farklı türde listeleniyorlar. Minimum sistem gereksinimleri bir oyunun çalışabilmesi için gerekli olan minimum RAM miktarını bize raporlarken önerilen veya tavsiye edilen (recommended) sistem gereksinimleri ise o oyunu ortalamanın üzerinde bir kalitede oynayabilmek için gerekli olan RAM miktarını bize anlatmakta. Örnek olarak bu haberimize göz atabilirsiniz:

GTA 5 Sistem Gereksinimleri ve Yeni Çıkış Tarihi Açıklandı

Günümüzde çıkan oyunların RAM tüketimlerinin yeni nesil teknolojiler göz önüne alındığında ciddi oranda arttığı söylenebilir. Bu da yükselen sistem gereksinimleri anlamına geliyor. Genel olarak 4 GB güncel oyunlar için minimum RAM miktarı olarak listelenmeye başlandı. Önerilen RAM miktarında ise 6 GB veya 8 GB gibi rakamlarla karşılaşıyoruz.

Eğer video düzenleme ve render gibi işlemlerle uğraşıyorsanız RAM'in önemi bir miktar daha artıyor. Bu tür uygulamalarda ne kadar çok RAM'e sahip olursanız o kadar yüksek performans elde edebiliyorsunuz. Bu nedenle sisteminize ekleyeceğiniz RAM'de kısıntıya gitmemenizi tavsiye ediyoruz.

Bilgisayarınıza eklediğiniz gereğinden fazla RAM sisteminize herhangi bir performans artışı sağlamayacağı gibi bu ek RAM miktarının herhangi bir zararı da bulunmamakta. Fakat paranızı tutarlı harcamak isterseniz sisteminizin mevcut RAM tüketimini hesaplayarak ihtiyacınız olan RAM'i daha isabetli olarak hesaplayabilirsiniz. Bu iş için görev çubuğunun üzerine sağ tuşla tıklayarak Görev Yöneticisi'ni çalıştırabilirsiniz. Görev Yöneticisi üzerinde bilgisayarınızda çalışan işlemler listeleniyor ve her işlemin yanında o işlemin kullandığı RAM miktarı belirtiliyor:

Resimde fare imlecinin bulunduğu "Bellek" bölümüne tıkladığınızda çalışan uygulamalar RAM tüketimlerine göre sıralanacaktır. Böylece hangi uygulamanın daha çok RAM tükettiğini öğrenebilirsiniz. Benim bilgisayarımda farklı tarayıcılar üzerinde aynı anda 20'nin üzerinde sekme açık kalmakta. Bu da internet tarayıcılarımın yüksek RAM kullanmasına sebep olmakta.

Eğer bilgisayarınızın toplam RAM tüketimini görmek isterseniz Görev Yöneticisi üzerinde "Performans" sekmesinin üzerine tıklayın:

Sağ tarafta işaretli olan alan içerisinde sahip olduğunuz RAM'in toplamda ne kadarının kullanıldığı gösterilmekte. Buradan bir fikir elde edebilir ve sisteminize RAM takviyesinin gerekli olup olmadığını öğrenebilirsiniz. RAM takviyesi için Windows işletim sistemi size ilginç ve ekonomik bir seçenek de sunmakta. Windows Vista ve üst versiyonları ile birlikte gelen ReadyBoost özelliği temel olarak USB flash belleklerinizi RAM olarak kullanmanızı mümkün kılıyor. Fakat USB belleklerinizin standart RAM'ler kadar yüksek performansa sahip olmadığını belirtmekte fayda var. Yine de eğer sisteminiz çok düşük özelliklere sahipse ReadyBoost özelliğini deneyebilir ve belli durumlarda performans artışı yakalayabilirsiniz.

ReadyBoost özelliğinden yararlanmak için USB belleğinizi bilgisayarınıza bağlayın ve bilgisayarınız belleğinizi tanıdıktan sonra dosya gezginini açın. Dosya gezgini üzerinde listelenen sürücülerden USB belleğinizin üzerine sağ tuşla tıklayın ve "Özellikler" seçeneğini seçin:

Özellikler menüsü açıldıktan sonra yukarıdaki sekmelerden ReadyBoost sekmesinin üzerine tıklayın:

Eğer USB belleğinizin bütün kapasitesini RAM takviyesi yapmak için kullanmak isterseniz "Bu cihazı ReadyBoost'a ada" seçeneğini seçin. Eğer USB belleğinizin belli bir miktarını RAM takviyesi yapmak için kullanmak isterseniz "Bu cihazı kullan" seçeneğini seçin ve hemen altından kullanılacak miktarı belirleyin. Son olarak değişiklikleri uygulayın ve pencereyi kapatın.